Każda z osób osiągających dochody podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Nie zawsze jednak trzeba go płacić. Do grudnia 2021 roczny dochód do 8000 zł dla części osób był zwolniony z tego obowiązku. Kwota ta nazywana była (i jest do dziś) kwotą wolną od podatku. Następnie w styczniu 2022 w związku z nowelizacją przepisów Polskiego Ładu 1.0 wprowadzono zmianę wysokości tej kwoty i pewne ograniczenia. Ile dziś wynosi kwota wolna od podatku 2022/2023? Kto może ją uwzględniać? Odpowiadamy.
Czym jest kwota wolna od podatku
Kwota wolna od podatku to wartość dochodu, od której nie musimy odprowadzać podatku dochodowego. Podstawą jej wyliczenia jest dochód podatnika uzyskany w danym roku. Dochodem z kolei jest jego przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania. Kwota wolna od podatku dotyczy jednak tylko tych podatników, którzy rozliczają się z niego na zasadach ogólnych, a więc według skali podatkowej.
Skala podatkowa
Skala podatkowa jest jedną z form rozliczania swoich przychodów. Forma ta zawiera dwa progi podatkowe 12% i 32%. W wyniku zmian wprowadzonych 1 stycznia 2022 roku, wraz z wprowadzeniem Polskiego Ładu, pierwszy próg podatkowy zamyka się w kwocie 120 000,00 zł. To korzystna dla wielu osób zmiana, bo wcześniej tak kwota wynosiła tylko 85 528,00 zł.
Kto może skorzystać z kwoty wolnej od podatku w 2022 i 2023
Z kwoty wolnej od podatku mogą skorzystać wszyscy podatnicy, którzy rozliczają się z fiskusem na zasadach ogólnych, czyli właśnie według wspomnianej już skali podatkowej. Innymi słowy, wszyscy podatnicy, którzy składają zeznanie roczne na druku PIT -36 lub PIT-37 za 2022 rok skorzystają z kwoty wolnej od podatku. Dotyczy to zarówno osób otrzymujących wynagrodzeń z tytułu umowy o pracę, umów cywilnoprawnych, jak i prowadzących działalność gospodarczą.
Ile wynosi kwota wolna od podatku 2022/2023 – jak obliczyć kwotę wolną od podatku
Wraz z 1 stycznia 2022 zmieniła się także wysokość kwoty wolnej od podatku. Obecnie, kwota wolna jest stała i wynosi 30 000,00 zł. Co oznacza, że osoby, które osiągnęły dochód niższy niż ta kwota, są zwolnione z zapłaty podatku dochodowego. Jeśli z kolei osiągnęły dochód wyższy, zapłacą one podatek w wysokości 12% od nadwyżki do momentu przekroczenia pierwszego progu podatkowego, czyli 120 tys minus kwota zmniejszająca podatek i 32% od nadwyżki powyżej 120 tys zł.
Kwota wolna od podatku a kwota zmniejszająca podatek
Kwota wolna od podatku to ta, od której nie musimy płacić podatku dochodowego, z kolei kwota zmniejszająca podatek, jak sama nazwa wskazuje, zmniejsza jego wysokość. Wraz z nowelizacją przepisów i wprowadzeniem Polskiego Ładu 2.0 kwota zmniejszająca podatek wynosi 3 600,00 zł. Oznacza to w praktyce, że podatek dochodowy dla osób nieprzekraczających pierwszego progu podatkowego wg skali podatkowej, to 12% minus 3 600,00 zł.
Przykład:
Pani Elżbieta osiągnęła dochód w roku 2022 w wysokości 100 tys zł. Bez kwoty zmniejszającej podatek, zapłaciłaby 12 tys złotych. Wraz z kwotą zmniejszającą zapłaci 8 400,00 zł.
Kwota zmniejszająca podatek zostanie uwzględniona w zeznaniu rocznym, ale na wyraźne życzenie podatnika, który złoży u swojego pracodawcy deklarację PIT-2 kwota ta może zostać uwzględniana w zaliczkach pobieranych miesięcznie. Oznacza to, że każdego miesiąca 1/12 rocznej kwoty zmniejszającej podatek będzie odliczana od zaliczki na podatek dochodowy, a tym samym zwiększy ona wartość wynagrodzenia. O ile osiągamy dochód z jednego źródła w danym roku podatkowym, stosowanie tej kwoty wydaje się sensowne. Jeśli jednak osiągasz dochody z różnych źródeł, po zsumowaniu pobranych przez płatników zaliczek na podatek dochodowy w zeznaniu rocznym, może okazać się, że masz dużą niedopłatę. Wówczas znalezienie środków na jej pokrycie może okazać się wyzwaniem, dlatego nie w każdym wypadku warto stosować kwotę zmniejszającą.
Jak dokonać obliczenia podatku, uwzględniając wysokość kwoty zwolnionej z opodatkowania
Dla dokonania poprawnych wyliczeń podatku dochodowego PIT, jaki musisz oddać fiskusowi, ważna jest znajomość podstawy obliczenia podatku. Podstawą jest Twój dochód, a więc przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania i ulgi i odliczenia
podstawa obliczenia podatku = dochód = przychód – koszty uzyskania przychodu – ulgi – odliczenia
Aby obliczyć wysokość podatku PIT za 2022 roku, należy zatem wysokość dochodu pomnożyć przez wysokość podatku wg progów podatkowych i odjąć od nich kwotę zmniejszającą. Jednocześnie pamiętamy, że kwota wolna wynosi 30 tysięcy złotych. Opowiedzmy to na przykładach:
Przykład 1
Pani Elżbieta uzyskała w 2022 roku dochód w wysokości 29 000,00 zł, w związku z czym nie płaci podatku dochodowego.
Przykład 2
Pan Jan uzyskał w 2022 roku dochód w wysokości 50 000,00 zł, w związku z czym musi zapłacić podatek w wysokości 2 400,00 zł
dochód*12% (I próg podatkowy) – kwota zmniejszająca (3600,00 zł) = 50 000*12% – 3600 =2 400
Przykład 3
Pan Piotr uzyskał w 2022 roku dochód w wysokości 130 000,00 zł, w związku z czym musi zapłacić podatek w wysokości 14 000,00 zł
10800+nadwyżka od kwoty >120 tys*32% (II próg) = 10800+10000*32% = 10800+3200=14000
*10 800,00 zł to kwota podatku dla I progu podatkowego, gdzie 120 000*12%-3600 = 10800
Kwota wolna od podatku a zeznanie podatkowe
W Polsce kwota wolna od podatku wynosi 30 tys zł. Oznacza to, że w corocznym rozliczeniu podatkowym nie musimy odprowadzać podatku dochodowego, jeśli osiągnięty dochód jest mniejszy od tej kwoty. Nie zwalnia nas to jednak ze sporządzenia zeznania rocznego. Dlatego, nawet jeśli w 2022 r Twój dochód nie przekroczył tej kwoty, musisz złożyć pit za 2022 rok.
Kwota wolna od podatku w Polsce i na świecie
Kwota niepodlegająca opodatkowania funkcjonuje w wielu krajach na całym świecie i jak łatwo się domyślić w każdym z nich jest inna. W większości wypadków kwotę wolną od podatku uzależnia się od przeciętnego wynagrodzenia i tak w Niemczech kwota ta wynosi 20% średniej pensji (w 2022 roku 9744 EUR), we Francji 18% średniej pensji (5963 EUR w 2022r), a w Finlandii aż 40% (16100 EUR w 2022 roku). W Europie tylko w Bułgarii i Węgrzech nie stosuje się kwoty wolnej.
Chociaż wraz z nowelizacją przepisów i Polskim Ładem 2.0 podniesiono wysokość kwoty wolnej od podatku do 30 tys zł, to wciąż jest ona niższa w porównaniu do wielu innych krajów na naszym kontynencie.
Kwota wolna, a możliwość skorzystania z ulg podatkowych
Ulgi i odliczenia podatkowe umożliwiają obniżenie podatku dochodowego. Dlatego też nie płacąc tego podatku wcale, nie ma możliwości ich uwzględnienia w zeznaniu podatkowym. Tymczasem wyższa kwota wolna, która wynosi w 2023 roku 30 tysięcy złotych, spowoduje, że część osób może nie zapłacić go wcale. Chociaż brak możliwości rozliczenia ulg nie spowoduje konieczności zapłaty podatku, to niektórzy mogą być rozczarowani, iż nie dostaną zwrotu.
Jakie zmiany w kwocie wolnej od podatku czekają nas w 2023 roku
Od 1 stycznia 2023 roku kwota wolna od podatku, podobnie jak w ubiegłym roku wynosi 30 000,00 zł i nie ulegnie już zmianie. Wraz z początkiem roku zostały wprowadzone jednak pewne zmiany co do zasad uwzględniania kwoty zmniejszającej podatek. Została wprowadzona także możliwość stosowania miesięcznej kwoty wolnej od podatku dla pracowników zatrudnionych na podstawie umowy zlecenie i umowy o dzieło.